Het gaat hierbij om een organisatieontwerp waarbij de bestuursorganen Gemeenteraden, Colleges van Burgemeester en Wethouders en de Burgemeesters volledig zelfstandig functioneren. Uitgangspunt is dan ook dat de gemeenten zelfstandig blijven bestaan.

Colleges van kleinere gemeenten spreken vaak uit dat hun ambtelijke organisaties te weinig slagvaardig en te kwetsbaar zijn om de alsmaar toenemende gemeentelijke taken in de toekomst op een adequate wijze  te kunnen vervullen. Het oprichten van één facilitair bedrijf als bedoeld in SETA is een oplossing daartoe. Het gezamenlijke bedrijf kan meer dan de oorspronkelijke kleine organisaties en werkt zo in het belang van de burgers.

Eigenlijk gaat het hier om een logisch vervolg op samenwerkingsverbanden waar gemeenten vaak al voor gekozen hebben. Zo participeren gemeenten vaak al in gemeenschappelijke regelingen op het gebied van bijvoorbeeld huisvuilinzameling en gezondheidszorg. Vanuit de gedachte dat er toch al samenwerking bestaat tussen gemeenten gaat SETA een stap verder door op alle terreinen ambtenaren te laten samenwerken.

Het doel dat met SETA wordt nagestreefd komt neer op schaalvoordeel realiseren en regie behouden. Het gaat dus om een combinatie van schaalbehoud van politiek en bestuur, dicht bij de mensen en opschaling van de ambtelijke kennis en competenties. Niet onmiddellijk realiseerbaar, maar wel een beoogd doel is het nastreven van efficiency en een kwaliteitsverbetering met de nieuwe werkorganisatie.

Met SETA kunnen de politieke besturen hun producten en diensten op maat krijgen.

Het ambtelijk apparaat werkt dus voor opdrachtgevende gemeentebesturen, die het politiek primaat hebben over de ambtenaren.

Ambtelijke fusies maken natuurlijk wel herschikking van personeel op functies mogelijk en meer specialisme wordt mogelijk.

Al met al reden genoeg om SETA toe te passen zou je zo zeggen, maar hoe staan bestuurders hier zelf tegenover? Vaak is het zo dat bestuurders deze vorm van samenwerking omarmen omdat men graag in het pluche wil blijven zitten.

Bij bestuurlijke samenwerking, fusie van gemeenten dus moeten in totaliteit behoorlijk wat raadzetels worden ingeleverd. Dit is de reden dat het SETA-model vaak als eindmodel wordt gepositioneerd en derhalve niet als alternatief voor herindeling wordt beschouwd, noch een opstapmodel is naar herindeling.

Ik ben er een voorstander van om het SETA-model een kans te geven. Over het algemeen wordt SETA door veel ambtelijke medewerkers afgewezen, vaak alleen op emotie. Maar zeg nou zelf het voorwerk om te komen tot SETA is hetzelfde om te komen tot bestuurlijke fusie. Het blijft dan ook de vraag of SETA geen opmaak is tot bestuurlijke fusie. Zoals zo vaak, de tijd zal het leren.